lunes, 27 de mayo de 2024

PATIOS INCLUSIVOS

Este proyecto llevado a cabo en 6º de primaria en la asignatura de inglés, fue presentado al Concurso de Buenas Pŕacticas Educativas de Escuelas Católicas.

Planteando un desafío inicial que consistía en una charla dada por la arquitecta del colegio, en la que el alumnado en un cuestionario Google identificaba en planta objetos habituales en los planos de arquitectura, y reconocía en ejemplos paralelos distintos tipos de representación.

Posteriormente, se les facilitó un plano a escala de la zona del colegio en la que habían elegido diseñar su patio inclusivo. En grupos de cooperativo trabajaron en su propuesta de patio inclusivo.

 


Había variaciones entre los grupos de los elementos que querían incluir, algunos hacían énfasis en juegos de mesa y rincones de lectura, otros proponían circuitos con troncos de madera para jugar y moverse, otros incluyeron zonas de música con objetos reutilizados, etc.; pero, en lo que todos los grupos coincidieron fue en que querían tener un huerto.



El alumnado presentó sus propuestas a la dirección del centro y esperan entusiasmados ver sus ideas realizadas.


sábado, 25 de mayo de 2024

COÑECENDO AS NOSAS ILLAS: CORTEGADA

 




Historia da illa

A illa de Cortegada, situada na Ría de Arousa, é unha xoia natural e histórica (imaxe 1).

Imaxe 1. Illa de Cortegada
Qizáis pola falta de estudos , non se atoparon indicios da cultura castrexa. Si hai referencias á civilización romana que a chamou "Coticata" e varias ánforas atopadas nas augas da contorna da illa testemuñan o seu paso por este lugar, sen poder confirmar que alí establecesen un asentamento.

Xa no século IX, Idade Media, sábese que o entón rei, Afonso II o Casto, doou este territorio á Igrexa de Santiago tras o descubrimento do Sepulcro do Apóstolo. A ruta establecida polo río Ulla para levar as "riquezas" da Igrexa a Santiago foi un gran atractivo para os vikingos. Estes planeaban continuos ataques para conseguir o cobizado botín.

A illa tamén foi obxecto de desexos reais; en 1910, foi adquirida por suscrición popular para doar ao rei Afonso XIII, aínda que nunca chegou a construír a súa residencia de verán alí. Hoxe, libre de pretensións urbanísticas grazas á loita dos veciños, Cortegada é un espazo natural protexido, onde a historia e a natureza conviven en harmonía.

Grupo 1ºA

Flora terrestre

A flora terrestre da illa de Cortegada é un tesouro de biodiversidade. Destaca a laurisilva (imaxe 2), un bosque nuboso subtropical con grandes árbores, bejucos e lianas, típico de climas temperados húmidos e cálidos. Entre as especies autóctonas, atópase o loureiro (imaxe 3) e o fento real. A illa tamén alberga especies foráneas como o eucalipto, introducido no pasado por un relixioso que trouxo sementes dende Australia, onde era misioneiro.

Grupo 1ºC

Imaxe 3. Laurisilva
Imaxe 2. Loureiro








Fauna terrestre

Nesta illa habitan varias especies animais que se adaptaron ao seu ecosistema único. Habitan diversas aves que atopan refuxio neste espazo natural como garzas reais, garcetas, andarríos, mazaricos, corvos mariños (imaxe 4) ou ánades.

Imaxe 4. Corvo mariño ou cormorán moñudo

O xabaríl, o morcego, o coello e a toupa son mamíferos que habitan tamén en Cortegada.

Grupo 1ºA
Ecosistemas acuáticos

Obsérvanse diferentes hábitas acuáticos que varían coa profundidade das augas e a posición xeográfica puidendo cambiar de forma radical entre illa e illa. Encontramos na zona fondos mariños de area, que, pese á inestabilidade do sustrato e a escaseza de flora, presentan multitude de comunidades de poliquetos (vermes segmentados), peixes planos como raias e rodaballos, sepias e pequenos bivalvos e cristáceos que viven soterrados na area, así como berberechos e navallas.

A lamprea, o lenguado e a anguila son os peixes principais desta illa. Tamén contamos con crustáceos, ameixas, cáscaras de moluscos, polbos, raias mosaico, cangrexos, faneca ou melgachos.

Grupo 1ºB
Perigos aos que se enfrentan os ecosistemas destas illas.
Mais de duascentas especies vexetais exóticas lograron colonizar o Parque Nacional das Illas Atlánticas. pero recentemente elaborouse un plan para controlalas e, no seu caso, tratar de erradicalas. Cortegada quedou unida pola declaración do Parque Nacional Marítimo Terrestre das Illas Atlánticas, outorgándolle una protección.
Por outra banda, o turismo sen control (imaxe 5) pode levar á erosión das praias e á perturbación das aves nidificantes. A contaminación das augas pode reducir a calidade do hábitat para os moluscos e corais, mentres que a pesca irresponsable pode esgotar as poboacións de peixes cruciais para a cadea alimentaria.
Grupo 1º A
Imaxe 5. Turismo na contorna da Ría de Arosa

Programas de protección e conservación
Os programas de protección e conservación nas Illas Atlánticas de Galicia, incluíndo a Illa de Cortegada, son fundamentais para preservar a súa biodiversidade única. Son programas que inclúen a vixilancia, a xestión sostible, erradicación de especies invasoras e conservación de hábitats locais.
Na illa de Cortegada presentaron un novo proxecto chamado CORTEGADA RE-VIVE para a conservación do medio. O proxecto consiste nunha formación teórica e práctica na actividade profesional de operario de recuperación e conservación do patrimonio histórico-natural na Illa de Cortegada. A través da creación dun grupo de traballo formado por 8 persoas con autismo e/ou discapacidade intelectual (acompañados de apoio e persoal técnico especializado), van recuperar e poñer en valor o conxunto arquitectónico do antigo poboado e o seu contorno (camiños de acceso, beirarrúas e muros entre as casas) na illa. Trátase dun proxecto de interese colectivo e presenta características innovadoras a escala local.
Grupo 1ºA

Imaxe 6. Proxecto Cortegada Re-vive

Webgrafía

lunes, 13 de mayo de 2024

COÑECENDO AS NOSAS ILLAS: CÍES

 



Historia da illa

As illas Cíes foron territorio de paso do home do Paleolítico e o Neolítico, e non se chegou a establecer un asentamento ata a Idade do Bronce. Desa época data o pobladode "As Hortas" (imaxe 1) na ladeira do Monte Faro. Este poboado, de tipo castrexo-romano, polas estruturas e restos atopados, mantivo relacións comerciais coas xentes dacosta como evidencian as cerámicas encontradas nas illas, con motivos semellantes aos da península.

Imaxe 1.Castro de Cíes
Por outra banda, aínda hai moitos interrogantes como se estas illas formaban parte das illas Casitérides, nomeadas así polos Gregos, referíndose á Casiterita -estaño-, sen embargo, a ausencia deste metal no interior das illas, fai pensar que, caso de ser certo, tan só puideron constituir un lugar de encontro comercial do dito metal.
Desde a época romana ata a aparición dos primeiros eremitas nas illas, non se coñecen restos  nin documentación de posibles moradores. Este periodo escuro da illa se encadra no auxe das invasións dos suevos e normandos nestas costas, que se extenderían ata o século XI.

As illas foron despois doadas, no ano 899, á Catedral de Santiago polo rei Afonso III. Nese periodo, séculos XI e XII, fundáronse dous pequenos mosteiros nas Cíes: na illa do Medio 
-San Esteban- e na illa do Sur-San Martín-. De modo que os monxes que alí se instalaron exerceron funcións de control e administración sobre a pequena poboación que congregaron.  A doazón das illas á Igrexa foi confirmada por sucesivos reis de Galicia en tanto os seus mosteiros están adscritos á orde benedictina, en 1152, e a os franciscanos en 1377.

A finais da Idade Media sucedéronse os conflictos da monarquía española ante o cambio do panorama internacional de ultramar. Esto derivou no uso das illas como caladoiros ou refuxios para os barcos extranxeiros. As illas viviron unha sucesión de invasións (turcos, tunecinos, inglese) o que as converteu nun lugar moi inseguro, con continuos ataques coma os do pirata Francis Drake, que se ensañou coa Ría de Vigo e asolou as Cíes. 

O abandono eclesiástico e Cíes debeuse en parte aos conflictos internos da Igrexa, pero sobre todo aos novos ataques piratas, que tiveron lugar ata ben entrado o século XVIII. As illas pasaron a depender da vila de Vigo no ano 1840, momento no cal se instalaron dúas fábricas de salazón: unha na illa Note, onde se ubica o actual restaurante de Rodas e outra na illa Sur, con alacén e molle de atraque. Algo máis tarde, en 1852, construiuse o Faro de Cíes (imaxe 2). Sen embargo , a competencia das conserveiras na costa próxima motivou o declive da salazón, que no  ano 1900 quedaron reducidas a meros almacéns.

Imaxe 2. Faro
As illas Cíes mantiveron unha pequena poboación , que proviña de Cangas maioritariamente, que foi decaendo ata mediados do século XX. A medida que avanzaba o despoboamento crecía o interese turístico das clases acomodadas, que iniciaron visitas ás illas en grupos reducidos. A partir dos anos 60 este turismo masificouse e os estudos sobre os valores naturais destas illas mostraron a necesidade de protexelas.

En 1980, declarouse Parque Natural ao arquipélago das illas Cíes e, no ano 2002, pasou a formar parte do Parque Nacional das Illas Atlánticas de Galicia.
Grupo 1ºB
Flora terrestre
A flora nas illas Cíes está dominada polos eucaliptos (Eucalyptus globulus) e os piñeiros (Pinus pinaster), que ocupan a cuarta parte das illas. Tamén hai presenza de camariña (Corema álbum) e da herba de namorar (Armeria pungens) (imaxe 3), e o manto vexetal está dominado polo toxo (Ulex europaeus).
Imaxe 3. Herba de namorar.
Baixo a influenza  do vento, a salinidade do mar e as colonias de aves que aniñan nas súas repisas, as especies que destacan nestes ambientes son o fiúncho mariño, a Calendula suffruticosa (imaxe 4), a clavelina de mar e a anxélica (imaxe 5), onde constrúen os seus niños os corvos mariños.
Imaxe 4, Calendula

Imaxe 5. Anxélica













Por outra banda, as especies vexetais de praias e dunas desenvolven estratexias para superar a insolación, a escaseza de nutrintes, a inestabilidade do chan, a salinidade ou o vento. Para sobrevivir en condicións adversas as plantas profundan as raíces na area, e cumpren así unha dobre función, a procura de sustento e o arraigamento, e evitar que as leve o vento (imaxe 6).
Grupo 1ºA
 
Imaxe 6. Vexetación dunar.

Fauna terrestre

Nas illas Cíes hai unha gran variedade de especies como coellos, ourizos, topos, ratos,...aínda que non todas, a maioría de especies son autóconas. A especie invasora máis común é o visón americano.
Ademais, tamén podemos atopar réptiles como a salamandra común (imaxe 7) ou a serpe viperina (imaxe 8). 
Grupo 1ºA
Imaxe 7. Salamandra común
Imaxe 8, Serpe viperina

Aves
A gaivota patiamarela é a especie máis abundantedas illas Cíes. Actualmente hai 22.000 parellas reprodutoras, sendo esta a colonia máis abundante a nivel mundial. De forma moi localizada crían a gaivota escura e os paiños, ambas especies escasas na península ibérica.
outra especie é o corvo mariño moñudo, do cal podemos atopar nas illas unhas  1000 parellas reprodutoras que representan a colonia máis importante do suroeste europeo. Tamén podemos avistar: o alcatraz, o azor, o colimbo ártico, falcón peregrino, pardela pichoneta, gaivota reidora e o arao común. Actualmente é frecuente a presenza de araos no inverno, pero en primavera regresan ás súas colonias no Atlántico Norte.
Grupo 1ºC
Ecosistemas acuáticos
Como consecuencia dunhas condicións xeográficas e oceanográficas realmente especiais, a auga que rodea as illas contén altos niveis de nutrientes, o que se traduce nunha elevada produtividade que mantén unha enorme biodiversidades en toda a súa contorna mariña, formando poboacións estables ou servindo como roteiro de paso.
Rodaballo, raias, polbos, pepias, anemones, cabaliños de mar, centolas, nécoras, percebes, esponxas, estrelas de mar, e así un largísimo ecétera. Ademias, mamíferos mariños surcan as augas. O golfino común e o golfino mular (imaxe 9) non son raros tanto en Cíes como na Ría de Vigo.
Grupo 1º A
Imaxe 9. Golfiño
Programas de protección e conservación
Nas illas Cíes fíxose a primeira das campañas enmarcadas dentro das solucións solidarias para un mundo mello, "Cíes, Fondeo Limpio", o primeiro proxecti medioambiental de Unnefar que busca concienciar sobre a cantidade de lixo e residuos que hai nos fondos mariños próximos ao Parque Nacional Marítimo-Terrestre das Illas Atlánticas (imaxe 10).

Imaxe 10. Fondeo limpo
Para levalo a cabo empregáronse novas tecnoloxías como vehículos submarinos e as TIC. O proxecto realizouse en colaboración coa Fundación Global Nature e desenvolveuse en varias fases.
A primeira consistiu en identificar e clasificar o lixo e os residuos nas zoas de fondeo e atraque costeiros, e posteriormente, localizar e marcar nos mapas, as zoas con amior concentración de residuos. A segunda fase foi estudiar a relación entre a densidade e tipos de residuos e a apariencia das zoas de acumulación dos mesmos.

Unha vez realizado o proxecto, toda a información púxose a disposición dos organismos públicos xestores do medio mariño.
Grupo 1ºA

Webgrafía

miércoles, 8 de mayo de 2024

REFORESTAMOS EN MONDARIZ

Como cada año por primavera, salimos a un monte comunal a reforestar con especies autóctonas. El alumnado de 3º y 4º de primaria tienen esta labor desde hace tantos años como nuestro proyecto medioambiental está en marcha, unos doce añitos.


La educación medioambiental es básica para concienciar sobre la problemática existente en nuestro entorno y poder el día de mañana, como ciudadanos sensibles, tomar decisiones críticas fundamentadas ante las actuaciones que se tomen sobre la madre tierra.


También con la experimentación directa del entorno natural, aprendemos de modo actitudinal, no solo a reconocer y disfrutar del entorno natural del río Tea en su paso por Mondariz, sino que adquirimos hábitos saludables al practicar senderismo y hacerlo en grupo.



En esta actividad han colaborado Voznatura, con la financiación de parte de los autobuses que nos desplazaron a Mondariz y Alecrín Actividades y Aventura organizando todo el material y las gestiones municipales. Gracias a ambos por regalar a nuestros ecopatrulleros este maravillosos día.



lunes, 6 de mayo de 2024

¡AL RICO TOMATE Y LA RICA FRESA!

La Xunta, como complemento al reparto de fruta y leche en los recreos, nos envió una mesa de plantación y semillas de tomates cherry, lechugas, fresas y pimientos. 

Las clases de 3ºEP se encargaron de sembrarlas y tenerlas así de bonitas cuando acabó el curso.






jueves, 2 de mayo de 2024

EL MÉTODO CIENTÍFICO EN INFANTIL

Noelia, la mamá de Fabiola, nos regaló esta experiencia en el laboratorio como desafío inicial del ABP de 1ºEP "Somos Científicos/as"


Un experimento es un proceso llevado a cabo para apoyar, refutar o validar una hipótesis; además nos proporcionan una idea de causa-efecto porque el resultado varía al manipular un factor determinado



Aprender y comprender hechos que ocurren a través de la experimentación pautada en el aula desde edades tempranas, dota a nuestro alumnado de herramientas para relacionar posteriormente sus experiencias con conocimientos de ciencia, tecnología y sociedad, con lo que poder afrontar retos cotidianos del día a día.
  

DALE LA VUELTA A TU CAMISETA

El Aprendizaje Basado en Proyectos (ABP) es una metodología activa e innovadora de aprendizaje. A partir de unos hilos conductores, profesor...